مصاحبه رادیویی

در خصوص رونمایی کتاب سوادآموزی در فضای رسانه ای

گفتگوی رادیویی، رادیو ایران در برنامه کافه هنر ، با سرپرست گروه مترجمین بازتاب، هانیه عظیم زدگان صورت گرفته که در فایل صوتی زیر موجود است:

هدف از ترجمه اثر

در واقع هدف از ترجمه این اثر به صورت مجموعه مقالات را جستجوی بهترین شیوه ارزیابی سواد رسانه‌ای –اطلاعاتی دیجتالی بر جامعه بوده ، در دنیایی که مملو از ارتباطات و فضاهای دیجیتالی و اطلاعاتی، نیاز به مهارت‌های پیچیده‌ای دارد تا سبک معنی داری را در زندگی روزمره ما ایجاد کند و یقینا آموزش و دانش سواد رسانه‌ای طیف گسترده‌ای از مهارت‌های مورد نیاز برای خواندن، نوشتن، صحبت کردن، مشاهده و شرکت در فضاهای آنلاین را برایمان فراهم می‌کند.

تعریف سواد رسانه‌ای

سواد رسانه‌ای، مجموعه‌ مهارت‌هایی است که به ما کمک می کند تا متون و مؤسسات رسانه‌ای را تفسیر کرده و رسانه‌های خود را به وجود آوریم و آنها را به رسمیت بشناسیم و با نفوذ اجتماعی و سیاسی رسانه‌ها در زندگی روزمره مشارکت کنیم. سواد رسانه‌ای به عنوان جایگاهی متشکل از چندین چارچوب رقابتی همراه با مفاهیم کلیدی تکراری تعریف شده که نیرو و وزنه‌ی مفاهیم کلیدی آن با توجه به پیکربندی ملی متفاوت است. سواد رسانه‌ای به تمام ظرفیت‌های فنی، شناختی، اجتماعی، مدنی و خلاق اشاره دارد که به ما امکان دسترسی به آن را می‌دهد و درک انتقادی از رسانه‌ها و ارتباط آنها با رسانه‌ها را در بر دارد. این ظرفیتها به ما امکان می‌دهد تا تفکر انتقادی (تشخیص خبر جعلی) را در حین مشارکت در جنبه‌های اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه و نقش فعال در روند دموکراتیک را تجربه کنیم.

چگونه آگاهی های ما را افزایش می دهد؟

تکنولوژی رسانه به منزله یکی از مهمترین عوامل تغییر، چنان با زندگی مردم در جوامع مختف عجین شده که بی توجهی به آن چالشی را در جامعه مبتنی بر کار]فرینی و فناوری و ابعاد مختلف آن ایجاد خواهد کرد. فضای مجازی به عنوان یکی از دستاوردهای بزرگ بشر در عرصه تکنولوژی رسانه‌ای ، تاثیری شگرف بر زندگی بشر در جوامع پیشرفته و کشورهای در حال توسعه داشته است.

اهیمت آموزش و یادگیری و رعایت اصول سواد رسانه‌ای ، علاوه بر کسب آموزش‌های تخصصی و امنیتی در بهره‌گیری از فضای مجازی ، سواد آموزی در فضای رسانه قدرت درک افراد را از نحوه کارکرد رسانه‌ها و شیوه‌ای معنی سازی در آنها مورد توجه قرار می دهد.

درمقاله تاثیر رسانه بر کودکان به این مساله می‌پردازد که کودکان هنوز به بلوغ فکری نرسیده‌اند و نمی‌توانند  تفاوت بین خیال و واقعیت را تشخیص بدهند خصوصا زمانی که به صورت “زندگی واقعی” نمایش داده می‌شود. به ویژه افراد نوجوانی که به صورت تکوینی فکر می‌کنند قادر به تشخیص از واقعیت نیستند، حائز اهمیت است. علاوه بر این زمانی که صرف برای رسانه‌ها می‌شود، میزان کافی برای انجام سایر فعالیت های سالم مانند ورزش و فعالیت‌های فیزیکی ، خدمات اجتماعی و کارهای فرهنگی و در کنار خانواده بودن را کاهش می دهد. (رابطه استفاده از رسانه و انزوا و چاقی کودکان، اختلال تغذیه، سیگار کشیدن، خطر قرار گرفتن در رفتارهای جنسی  ). آکادمی اطفال در حوزه رسانه راهنمایی‌هایی برای چگونگی استفاده از رسانه توسط کودکان ارائه کرده است که اخیرا نیز برای استفاده کودکان، مورد بازنگری قرار گرفته‌است (آکادمی کودکان آمریکا[۱]، ۲۰۰۹): ۱) اتاق خواب نباید محل قرارگرفتن تلویزیون، بازی های ویدئویی و دسترسی به اینترنت باشد؛ ۲) محدودکردن زمان تماشای تلویزیون به ۱ الی ۲ ساعت؛ ۳) عدم تشویق کودکان کمتر از دو سال به تماشای تلویزیون؛ ۴) تماشا و بحث در مورد محتوای برنامه‌ها به صورت گروهی؛ ۵) خاموش کردن تلویزیون در زمانی که کسی در حال تماشای آن نیست و هنگام صرف غذا، و ۶) از جنبه مثبت به رسانه نگاه کردن.

همچنین می‌توانیم از ابزارهای رسانه به عنوان میانجی و واسطه استفاده کنیم که با استفاده از برنامه‌های آنلاین و رسانه‌های اجتماعی ، فرصت ها و چالش ها را به پروژه آموزش کارآفرین ‌اجتماعی تبدیل کنیم و مربیان نیازمندند با یکدیگر کار کنند تا اطمینان حاصل کنند که دانشجویان به مهارت‌ها و تجربه‌های لازم برای شایستگی کامل، اخلاق، و حرفه‌ای موثر  دست یافته اند.

بنابراین آموزش رسانه تضمین می‌کند که مردم بیاموزند که چگونه تحلیل کنند، واکنش منتقدانه داشته باشند و متون رسانه‌ای خلق کنند؛ منابع متون رسانه‌ای و علایق سیاسی، اجتماعی، مالی، فرهنگی آنها را شناسایی کنند؛ ارزشها و پیامهای رسانه را تفسیر کنند؛ رسانه‌ی مناسب را جهت انتقال پیام خود به مخاطبین خود انتخاب کنند؛ به رسانه هم در جهت تولید و هم در جهت دریافت پیام دسترسی پیدا کنند.، اینها مفاهیم کلیدی در آموزش رسانه هستند.

کارآفرینی و مولفی دیجیتالی مبحث جدید و امروزه است که اگر نوجوانان ما از سن کم زیر نظر مربیان آموزش دیده در حوزه سواد رسانه تعلیم ببینند با مراحل مختلف فرآیند خلاقیت آشنا می‌شوند و درک کاملی از  به کارگیری نمونه متن‌ها و اصلاح شیوه‌ها در رابطه با قانون کپی رایت و استفاده منصفانه درک و نگرشی تازه پیدا می‌کنند.

نگاه دنیا در رابطه با سواد رسانه‌ای

مقاله ای از این کتاب به نقش سازمان جامعه مدنی در ارتقای سواد رسانه‌ای، انتقال سواد،  سواد رسانه‌ای- اطلاعاتی در اتحادیه اروپا می‌پردازد. سازمان‌های جامعه مدنی همیشه به عنوان متولیان مرتبط با رسانه‌ها و سواد دیجیتالی در جوامع اروپایی شناخته شده‌اند.

نبایستی افراد را با پس‌زمینه‌های مختلف به صورت کلی بررسی کنیم بلکه فعالیت‌های مشترک در زمینه‌های مختلف، شبکه‌ها و محیط‌ها را باید مورد بررسی قرار دهیم. توانمند ساختن شهروندان برای سخن گفتن، حل مسائل و استفاده از صدای خود در راه‌های موثر، پیش شرط شهروندی جهت مشارکت در فرهنگ دیجیتال می‌باشد” مفهوم جامعه مدنی به یک زمینه اجتماعی مربوط می‌شود که دارای طیف وسیع، تنوع  و تراکم بسیار زیادی از شبکه‌های اجتماعی و سازمان‌های رسمی و غیر رسمی هستند. ارزشهای ذاتی احتمالا از مهمترین ویژگی جوامع مدنی است؛ به طور خاص، ارزشهای ذاتی مبنای مشارکت مدنی هستند. حتی از ۱۴۵ پروژه مورد مطالعاتی در ۲۸ کشور عضو اتحادیه اروپا، جامعه مدنی مهمترین بخش شناخته شد که ۹۶ پروژه را در بر داشته است.

هدف شخصی خودم به عنوان مترجم

با توجه به دانش رسانه و علم به ایجاد استارت آپ ها و کارافرینی ، در واقع استارت آپ وورک‌شاپ مترجمی را راه انداختم که از دل دانشگاه اومده،  دانشجویان کارشناسی ارشد رشته مترجمی ، هم اینکه فراغ تحصیاان این رشته با روند ترجمه ، نشر و چاپ اثر آشنا بشند و معضلات و چالش‌های ترجمه را به عینه درک کنند و بتونیم در فضای مجازی با یکدیگر مشکلاتمون را به اشتراک بگذاریم. از طرف دیگر انجمنی مانند انجمن سواد رسانه‌ای که نوپاست و نیاز به منابع غنی و به روز دارد  به همین دلیل سمت این حوزه گرایش پیدا کردیم. حتما مقالات بسیاری در این حوزه در کشورمون داریم ولی به دلیل رشد روز افزون تکنولوژی و فناوری نوظهور ، نیاز به تولید محتوا و منابع به روز هست علی الخصوص ترجمه مقالات برتر دنیا که پشت آن پژوهش ‌هایی حداقل ۶ و ۷ ماه صورت گرفته و از فیلترهای اکادمیک و دانشگاهی عبور کرده که ما می‌توانیم با نحوره برخورد و آموزش سواد رسانه در کشورها و ملیت‌های مختلف آشنا میشیم. با این کار کمک می‌کنیم روش صحیح برخورد با رسانه و سواد رسانه‌ای را جا بندازیم البه با کمک و رهنمودهای متخصصان این حوزه. وجه دیگر وورک شاپ ، این است دانشجویان با کسب تجربه در روند چاپ اثر و تولید محتوا هر یک می‌تواند به تنهایی وورک شاپی در حوزه‌های مورد نیاز دیگر در کشور راه اندازی کنند که متخخصین ما بتوانند به منابع تازه و تحقیقات به روز دنیا دسترسی داشته باشند.

از آنجایی که این کار گروه در انجمن مورد استقبال قرار گرفته و ممکنه حوزه‌های دیگر هم نیاز دارند که منابع خودشان را به روز رسانی کنند بنابراین ما نیاز به حمایت نهادها، ناشران و انجمن و مراکز دانشگاهی داریم. از انشارات پشتیبان بایت حمایت‌هاشون تشکر می کنم و همچنین از گروه مترجمین بازتاب که جا داره اسامی‌شون رو ذکر کنم نازنین محمدی مقدم، نرگس سادات مشرف، پوپک حاجی سید جواد،   علی شایان فر، سجاد عراقی ، مهدی پاشایی.

فایل صوتی زیر، گفتگوی رادیویی می باشد.